این که جوان خواهان ارتباط، احساس و خیالپردازی نسبت به جنس مخالف خود است امری است کاملاً طبیعی. معمولاً ماجراها، سرخوشی ها، مصیبت های عشقی، خواستگاری، نامزدی، ازدواج و غیره را اکثر جوانان تجربه می کنند، که نیازمند راهنمایی و هدایت صحیح خانواده به دور از تعصب و سختگیری بی مورد هستند تا بتوانند این دوره را با موفقیت بیشتری طی کنند...
امروزه نقش های زن و مرد ثابت نیست، ازدواج مانند دیروز از قبل تعیین شده نیست و به گفته عام: «دیگر عقد دختر عمو و پسر عمو را در آسمان نبسته اند.» در جامعه مدرن امروز نمی توان با استفاده از اخلاق سنتی، تمایلات فرد گرایانه انسان مدرن را مهار کرد. سرنوشت افراد در خانواده جدید هسته ای برخلاف خانواده گسترده دیروز مشخص نیست. سیکل خانواده سنتی از پیش تعیین شده که در ورود به آن ازدواج بود، عبور از این در تقریباً بازگشت‌ناپذیر بود و به طور معمول کسانی که بیرون از نهاد خانواده و ازدواج سنتی قرار می گرفتند به شدت سرزنش شده و گاه طرد می شدند.
در جامعه دیروز گاه گفت‌و‌گوی ساده دختر و پسر امری خلاف عرف و هنجارها و ارزشهای جامعه قلمداد می شد و فقط در جریان خواستگاری بود که جوان، همسر آینده خود را ملاقات می کرد و گاه بدون گفت وگو و رد و بدل شدن شرایط دو طرف، ازدواج انجام می شد و جوان بایستی با تصمیم والدین تن به ازدواج می داد و چنانچه در مدت زندگی زناشویی نارضایتی یا مشکلاتی به وجود می آمد، شخص جرات اعتراض بر خود روا نمی داشت و گاه زندگی اجباری و بدون لذت را به خاطر حفظ آبرو تحمل می کرد...
ولی در جامعه مدرن امروز جوان قبل از ازدواج با طرف مقابل خود گفت وگو کرده و قید و شرط های زندگی خود را برای هم بازگو می کنند و در جریان خواستگاری این آشنایی جنبه جدی تری به خود می گیرد. امروزه میزان قدرت انتخاب، برای زندگی با همسر آینده نسبت به گذشته بیشتر شده است اما در این میان والدین نقش اساسی را برعهده دارند که باید بسیاری از مهارت های اجتماعی در برخورد با جنس مخالف را به نوجوان و جوان آموخت تا از مشکلات چنین ارتباطی جلوگیری شود. اگر والدین در این امر قصور کنند چه بسا جوان آن را به طور ناقص و گاه اشتباه از افرادی دیگر آموخته که ممکن است آنان راهنمای خوبی برای وی نباشند. در این میان مساله محرم راز و هم رازی والدین با جوان مطرح می شود، نوجوان و جوان در این دوره نیازی مبرم به همراز دارد و کسانی موفق هستند که اعتماد فرزند خود را جلب کرده و شنونده قابل اعتمادی برای درددل جوان خود باشند.
بسیاری از والدین سختگیر که فرزند از آنان ترس و وحشت دارد، نه تنها به آنان اعتماد نمی کند، بلکه در بسیاری موارد به دور از چشم آنان مبادرت به اعمالی می کند که به شدت از سوی خانواده نهی شده است. جامعه شناسان بر این باورند: خانواده هایی که اجازه کسب تجربه ارتباط سالم با جنس مخالف را به فرزند خود نمی دهند گاه دیده می شود چندین اتفاق برای جوان آنان روی خواهد داد: 1) سقوط روانی 2) عقد مخفیانه 3) خودکشی و گاه انزوای شدید.
متأسفانه برخی خانواده ها از این که فرزندشان بسیار آرام، گوشه گیر و منزوی است لذت می برند و به خود می بالند که عجب جوان سر به راهی داریم در حالی که گاه دیده می شود که سخت در اشتباه هستند این جوان نیاز به مشاوره دقیق والدین دارد و این که بتواند راز خود را با آنان در میان گذارد.
به طور معمول عشق هایی که در دوره نوجوانی در فاصله سنی 14 تا 18 سالگی بروز می کند و در اکثر موارد با مشکلاتی عدیده روبه رو می شود و چون نوجوان در این سن دیدگاهی رمانتیک داشته و خیالپرداز است ممکن است در روان، ذهن، تحصیل و زندگی آینده وی تأثیری منفی بگذارد. بیشتر دختران در این دوره فکر می کنند جنس مخالف و کسی که در آینده همسر آنها است با اسبی سفید به سراغ آنها آمده و آنها را به قصر خود می برد و بیشتر پسرها فکر می کنند با دختری بسیار زیبا و خوش اندام و پری چهره آشنا شده و تمام عمر خود را با خوشبختی طی می کنند.
معمولاً این عشق ها بسیار زودگذر خواهد بود. ولی عشق هایی که پس از 20 سالگی بروز می کند کمی عاقلانه تر است که البته در این سنین هم جوان نیازمند راهنمایی و هدایت صحیح است. جوان به طور معمول در ارتباط گیری با جنس مخالف به سرعت به سوی کسی جذب می شود که تقویت کننده خصوصیات خودش باشد و اعمال وی را تأیید کند و زمانی که یک جوان به سمت و سوی جنس مخالف خود جذب می شود چنین می پندارد که سایر خصلت های وی نیز با وی همخوانی دارد. ولی جوان باید بداند که در اوایل آشنایی به دنبال ظواهر، تعریف و تمجیدها و ... نباشد بلکه بتواند شناختی صحیح از طرف مقابل خود پیدا کند.
متأسفانه برخی از دخترها و پسرها در این زمان چشم خود را بر بسیاری از واقعیت ها بسته و از یکدیگر در ذهن خود اسطوره می سازند ولی پس از چند ماه زندگی مشترک و ارضای غرایز، واقعیت ها و نقص های شخصیتی خود را نشان داده و مشکلات آغاز می شود.
هر چه زمان پیش می رود و روابط دو زوج با هم تداوم پیدا می کند، اهمیت جذابیت های بدنی کمتر و جاذبه های شخصیتی و رفتاری و اجتماعی فرد بیشتر خواهد شد و چنانچه شخص این جاذبه ها را برای طرف مقابل خود نداشته باشد، زندگی بی حرارت و بی معنا خواهد بود.
چرا که دستیابی به صمیمیت، عشق و همدلی و همزبانی نیازی جدی و اساسی در زندگی بشر است که موجب امنیت خاطر می شود که تأکید بر رابطه عاطفی محکم و همخوانی شخصیتی دو زوج به عنوان عنصر وحدت خانواده نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.
امروزه بسیاری از افراد را می بینیم که در کنار هم زندگی می کنند، زیر یک سقف، در یک خانه ، یک ویلا، آپارتمان، سوئیت و ...
ولی هر دو احساس تنهایی شدید می کنند و هیچ رابطه عاطفی و محبت بین آنان وجود ندارد. هیچ کدام برای دیگری نگران نمی شود، هیچ کدام برای دیگری دلسوزی و اظهار عشق نمی کند و حتی هیچ کدام برای هم ارزشی قائل نمی شود و...
دختر و پسر پس از ازدواج باید تکمیل کننده هم بوده و درصدد تعالی هم باشند، زندگی آن نیست که انسان به دنیا بیاید، عاشق شود، زندگی کند، بچه به دنیا آورد و سپس بمیرد. ما به این دنیا پا گذاشته ایم که به تعالی و پیشرفت معنوی دست یابیم و زندگی زناشویی از مهمترین راههایی است که شخص می تواند به آن دست یابد.
زندگی مشترک باید علاوه بر تعالی و امنیت موجب لذت بیشتر از زندگی شود که بسیاری از زندگی ها نه تنها تعالی و امنیت به شخص نمی دهد، بلکه لذت زندگی را نیز از شخص می گیرد، پس باید عاقلانه تصمیم گرفت چون ازدواج، پیراهن، کفش، خانه و ... نیست که یک شبه بتوان آن را تغییر داد و جایگزینی برای آن یافت. باید به دختر و پسر با نظارت غیرمستقیم والدین و گاه مستقیم اجازه داد تا عشق را تجربه کنند و نباید انتظار داشت که به طور حتم اولین دختر یا پسر در زندگی جوان، همسر آینده وی باشد ، چون آشنایی برای شناخت بیشتر طرف مقابل است و چنانچه تفاهمی وجود نداشت رابطه به پایان می رسد، پس در ارتباط نیز بایستی حد و مرزها را شناخت.
یکی از مباحث مهمی که بسیاری از روانشناسان به آن اشاره می کنند افشای احساس است که والدین باید از کودکی آن را در وجود فرزند خود بپرورانند چرا که یکی از مهمترین مسائل روابط دو جنس، عدم توانایی ابراز احساس است. اگر شخص در وجود خود احساسی دارد که تصور می کند رابطه را قوی تر می کند باید آن را ابراز کرده و افشا کند.
چه بسا بسیاری از مشکلات زنان و مردان در زندگی زناشویی عدم ابراز احساس و محبت به یکدیگر است که موجب سردی روابط خواهد شد.
از دیگر مشکلات جوانان و والدین در ارتباط با جنس مخالف نشناختن مرز دخالت والدین و خودمختاری جوان است. برخی والدین تصور می کنند که جوان آنها هنوز در سن کودکی به سر می برد؛ وقتی والدین و بزرگسالان نتوانند الگویی شایسته برای حل مسائل و شکل دادن به هویت و خوداتکایی به نوجوان و جوان ارائه دهند، پس نباید جوان را مسئول مشکلات دانست.
والدینی که برای کنترل و نظارت بر نوجوان و جوان خود به تنبیه فیزیکی متوسل می شوند دیر یا زود با مقاومت و عکس العمل شدید فرزند خود مواجه خواهند شد و رفتاری خصمانه نسبت به والدین خود خواهند داشت. بنابراین والدین بایستی حد و مرزها را شناخته و از افراط و تفریط در رفتار با نوجوان و جوان خود به شدت پرهیز کنند.
از دیگر مسائل مربوط به جوان و والدین در ارتباط با جنس مخالف سختگیری بیش از اندازه والدین است. به عنوان نمونه در برخی خانواده ها دیده می شود که دختر حق جواب دادن به تلفن را ندارد یا گاه والدین بسیاری از امکانات را از دسترس نوجوان و جوان دور نگه می دارند، امکاناتی مانند: تلفن، موبایل، تلویزیون، کامپیوتر و ... که با این عمل متأسفانه موجب کمبود و عقده های روانی در نوجوان و جوان خود می شوند .
این دسته از جوانان که در اثر سختگیری از تلفن زدن به دوست خود محروم می شوند در بیشتر موارد در باجه های تلفن عمومی، منزل دوستان و ... دیده می شوند که این عمل بسیار خطرناکتر از صحبت کردن با نظارت والدین است. ما در دورانی زندگی می کنیم که نیازمند آگاهی وسیع از آنچه در جهان می گذرد، تربیت و مشاوره روانی- جنسی بیش از هر زمان دیگری هستیم.
متأسفانه والدین و مدارس و دانشگاه هیچ مطلب مهمی در این مورد به نوجوان و جوان نمی آموزند که گاه موجب می شود، آموزش های نادرست، برخی کانالهای ماهواره ای، سایت های اینترنتی، مجلات مبتذل و غیراخلاقی نوجوان را به بیراهه کشاند؛ پس آموزش صحیح و ارائه آگاهی های درست از سوی والدین و محیط های آموزشی از ضروریات زندگی هر نوجوان و جوان تلقی می شود.
